Trẻ nhỏ, hệ miễn dịch kém, sức đề kháng yếu nên thường hay ốm vặt, dễ mắc các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp, các bệnh về đường tiêu hoá. Vì vậy, để con trở nên khoẻ mạnh, ít ốm vặt, cha mẹ cần biết cách tăng cường sức đề kháng cho con.
Trước hết, cha mẹ cần hiểu rõ những kiến thức liên quan đến sức đề kháng của trẻ như: Sức đề kháng của trẻ là gì? Sức đề kháng từ đâu mà có? Tại sao cần tăng cường sức đề kháng cho con? Và cuối cùng sẽ là những cách giúp tăng cường sức đề kháng cho bé. Mời cha mẹ cùng chieucaocannang.vn tìm hiểu nhé.
1. Sức đề kháng của trẻ là gì?
Sức đề kháng là khả năng phòng vệ của cơ thể trước sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, vi rút, kí sinh trùng… Khi sức đề kháng của trẻ suy yếu thì hệ thống miễn dịch của trẻ cũng suy giảm, làm tăng nguy cơ mắc bệnh và nhiễm trùng. Tăng cường sức đề kháng cho trẻ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và củng cố hệ thống miễn dịch, giúp trẻ ít ốm vặt, đạt chuẩn chiều cao cân nặng và có một sức khoẻ tốt trong quá trình phát triển.
Sức đề kháng có từ đâu?
Sức đề kháng của trẻ bắt đầu được hình thành từ khi còn trong bụng mẹ. Khi một thai nhi phát triển trong tử cung, nó đã tiếp nhận một số kháng thể từ người mẹ qua nhau thai. Đây là cơ chế tự nhiên giúp bảo vệ thai nhi khỏi các tác nhân gây bệnh trong tử cung.
Sau khi sinh ra, trẻ tiếp tục hấp thụ các kháng thể có trong sữa mẹ. Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể và chất dinh dưỡng thiết yếu giúp tăng cường sức đề kháng và bảo vệ trẻ khỏi các bệnh truyền nhiễm.
Ngoài ra, hệ thống miễn dịch của trẻ cũng bắt đầu phát triển từ khi còn nhỏ. Khi trẻ tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách sinh ra các tế bào miễn dịch và kháng thể đối phó với chúng.
Trong quá trình lớn lên, việc tiếp xúc với các vi khuẩn, vi rút và tác nhân gây bệnh khác cũng giúp hệ thống miễn dịch của trẻ tiếp tục hoàn thiện và mạnh mẽ hơn. Điều này đòi hỏi trẻ phải trải qua quá trình bị ốm và hồi phục sau khi mắc các bệnh nhẹ như cảm lạnh, ho, sốt… để cơ thể có cơ hội học tập và hình thành các kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
2. Tại sao cần tăng cường sức đề kháng cho trẻ?
Tăng cường sức đề kháng cho trẻ giúp:
- Giảm nguy cơ mắc bệnh và nhiễm trùng: Sức đề kháng tốt giúp trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh và nhiễm trùng. Một trong những bệnh phổ biến nhất mà trẻ nhỏ thường hay mắc phải là nhiễm trùng đường hô hấp, gây ra các bệnh viêm mũi họng cấp, viêm phế quản, viêm amidan, viêm VA…
- Phòng tránh các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm: Việc tăng cường sức đề kháng giúp trẻ tránh các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm, tay chân miệng, tả… Các loại bệnh này gây ra bởi các tác nhân gây nhiễm trùng như virus, vi khuẩn, vi nấm và kí sinh trùng.
- Giúp trẻ phục hồi nhanh chóng khi mắc bệnh: Sức đề kháng mạnh giúp trẻ phục hồi nhanh chóng sau khi mắc bệnh. Trẻ có thể vẫn bị mắc bệnh do nhiễm virus, vi khuẩn nhưng biểu hiện bệnh nhẹ hơn những đứa trẻ khác, trẻ khỏi bệnh và phục hồi nhanh hơn.
- Đảm bảo trẻ phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần: Sức đề kháng tốt giúp trẻ phát triển toàn diện và khỏe mạnh về thể chất và tinh thần.
- Giúp trẻ duy trì trí thông minh và sự phát triển về học tập: Sức đề kháng tốt giúp trẻ duy trì trí thông minh và khả năng học tập tốt. Trẻ khoẻ mạnh, khả năng tập trung và chú ý tốt hơn, trẻ ít phải nghỉ học do ốm, kết quả học tập của trẻ cao hơn.
3. 6 biện pháp giúp tăng cường sức đề kháng cho bé
3.1. Dinh dưỡng đầy đủ, tăng cường rau xanh, bổ sung đầy đủ các vitamin cần thiết cho cơ thể để tăng cường sức đề kháng
Một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc tăng cường sức đề kháng cho trẻ là đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ và cân đối. Trẻ cần được cung cấp đủ chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất thiết yếu để hỗ trợ hệ thống miễn dịch hoạt động tốt. Hãy đảm bảo rằng chế độ ăn uống của trẻ bao gồm đầy đủ 4 nhóm chất cần thiết như tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
Nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và kéo dài tới khi trẻ trong 2 tuổi. Ngoài ra, cần tuân thủ những nguyên tắc bổ sung dinh dưỡng cho trẻ theo khuyến nghị trong tháp dinh dưỡng.
Các vitamin như vitamin C, vitamin D, vitamin E và khoáng chất như selen, kẽm và sắt đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức đề kháng. Trong đó, vitamin A là chất dinh dưỡng quan tọng giúp tăng cường chức năng miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Vitamin C hỗ trợ tăng cường sức đề kháng và chữa lành các tế bào bị tổn thương. Selen và kẽm cũng có tác dụng kháng virus và tăng cường sức đề kháng.
Cha mẹ có thể bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất vào chế độ ăn uống của trẻ, hoặc có thể sử dụng các loại thực phẩm bổ sung vitamin nếu cần thiết, nhưng cần được tư vấn bởi chuyên gia y tế.
3.2. Cho trẻ uống đủ nước để tăng cường sức đề kháng
Nước đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức đề kháng. Đảm bảo trẻ uống đủ nước mỗi ngày để duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể. Uống đủ nước giúp giữ cho cơ thể của trẻ luôn trong trạng thái mát mẻ và hỗ trợ các chức năng của hệ thống miễn dịch.
Trẻ dưới 6 tháng hấp thụ nước qua sữa mẹ nên không cần cho trẻ uống thêm nước.
Trẻ trên 6 tháng có thể uống nước và uống theo nhu cầu cũng như khả năng hấp thụ của từng lứa tuổi. Cha mẹ có thể cho con uống nước lọc, nước trái cây, nước rau xanh cung cấp đủ lượng nước cho con. Không nên cho trẻ uống các loại nước ngọt, nước có gas, nước uống có chứa hương liệu và chất bảo quản.
3.3. Tiêm chủng đầy đủ, không sử dụng thuốc bừa bãi giúp trẻ tăng cường sức đề kháng
Tiêm chủng là biện pháp quan trọng giúp trẻ phòng tránh mắc bệnh và nhiễm trùng. Hệ thống tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch trình sẽ giúp trẻ phòng tránh được nhiều bệnh nguy hiểm, như bệnh đậu mùa, uốn ván, ho gà và một số bệnh truyền nhiễm khác. Điều này đảm bảo rằng hệ thống miễn dịch của trẻ sẽ luôn trong tình trạng hoạt động tốt.
Sức đề kháng của trẻ có được ngay từ khi trong bào thai đến khi lớn lên, do đó cả mẹ bầu và em bé khi chào đời cần được tiêm phòng đầy đủ, tối thiểu là các mũi tiêm theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Sau đó là các mũi tiêm khác như viêm phế cầu, thuỷ đậu, viêm màng não mô cầu…
Việc sử dụng thuốc kháng sinh hoặc thuốc có chứa corticoid một cách bừa bãi cũng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và dẫn đến sự kháng thuốc của các tác nhân gây bệnh. Do đó, hãy hạn chế việc sử dụng thuốc kháng sinh và nên sử dụng theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
3.4. Ngủ ngon, ngủ đủ giấc giúp tăng cường sức đề kháng
Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình phục hồi và củng cố sức đề kháng. Giấc ngủ giúp trẻ phục hồi sức khoẻ, tinh thần thoải mái, não bộ phát triển và trẻ trở nên nhanh nhẹn, hoạt bát hơn nếu được ngủ đủ giấc.
Cần cho trẻ ngủ đúng thời gian/ngày theo từng lứa tuổi. Chẳng hạn, trẻ từ 1 – 2 tuổi cần ngủ từ 11-14h/ngày; trẻ 3 – 5 tuổi cần ngủ từ 10 – 13h/ngày.
Bên cạnh đó, cần đảm bảo trẻ có giấc ngủ ngon và thoải mái. Cha mẹ nên cho trẻ ngủ ở phòng yên tĩnh, tránh các tác nhân gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ như tiếng ồn, nhiệt độ phòng (quá nóng hoặc quá lạnh), ánh sáng (quá chói hoặc quá tối).
3.5. Tập luyện thường xuyên giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ
Thúc đẩy trẻ tham gia vào các hoạt động thể chất và tập luyện như chạy, nhảy, bơi lội hoặc các môn thể thao khác để hỗ trợ hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả.
Việc tập luyện thường xuyên cùng giúp cơ thể tăng cường trao đổi chất, thúc đẩy quá trình tăng trưởng trong cơ thể, trẻ cao lớn hơn, ăn ngon, ngủ ngoan hơn.
Đối với trẻ nhỏ chưa thể tự mình tham gia các hoạt động thể thao, cha mẹ có thể vận động cùng con hoặc hỗ trợ con tập luyện. Ví dụ như cùng con leo trèo và chơi cầu trượt, hỗ trợ con bước lên xuống bậc thang.
Đối với những trẻ lớn đã có thể tự mình tham gia các hoạt động (trẻ trên 3 tuổi), cha mẹ khuyến khích con vui chơi, tập luyện các môn thể thao vừa sức như chạy bộ, đạp xe, đá bóng…
3.6. Tăng cường vệ sinh cá nhân và môi trường sống, hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh
Vệ sinh cá nhân và môi trường sống là yếu tố quan trọng giúp trẻ tránh nhiễm trùng. Dạy trẻ về việc rửa tay sạch sẽ trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh và khi tiếp xúc với đồ vật bẩn. Đồng thời, giữ cho môi trường sống của trẻ luôn sạch sẽ và thoáng mát để giảm thiểu vi khuẩn và tác nhân gây bệnh.
Khi có các đợt dịch bệnh, đặc biệt là giai đoạn chuyển mùa, cần giữ cho nhà cửa thông thoáng. Sát trùng các tay nắm cửa, vệ sinh đồ dùng đồ chơi thường xuyên. Bàn chải đánh răng, khăn mặt của trẻ cần được thay mới định kì. Chăn gối, quần áo của trẻ cần được giặt và thay thường xuyên.
Trẻ cần hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh như thuốc lá, khói bụi, bụi mịn, vi khuẩn, vi rút và kí sinh trùng. Đặc biệt, hạn chế tiếp xúc với những người bệnh đang mắc bệnh truyền nhiễm.
Như vậy, có thể thấy tăng cường sức đề kháng cho trẻ là một quá trình phức tạp và cần sự chú ý đặc biệt từ gia đình, xã hội và hệ thống y tế. Đồng thời, việc tạo điều kiện sống lành mạnh và đảm bảo trẻ được tiếp xúc với môi trường an toàn cũng là yếu tố quan trọng trong việc duy trì và tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Hãy chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của trẻ một cách đầy trách nhiệm để họ có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.
Đọc thêm: Nguyên nhân khiến trẻ chậm tăng cân
Những việc không nên làm nếu muốn con cao lớn vượt trội
